Transport w Polsce – przyczyny zmian, rodzaje transportu

to proces rozwoju miast obejmujący:

• wzrost liczby ludności miejskiej,
• powstawanie nowych miast,
• powiększanie obszarów istniejących miast.

to miara, która pokazuje średnie rozmieszczenie ludności na jakimś obszarze. Gęstość zaludnienia określa się, obliczając wskaźnik gęstości zaludnienia:

W_g = L : P

gdzie:
W_g – wskaźnik gestości zaludnienia,
L – liczba ludności,
P – powierzchnia obszaru.

Gestość zaludnienia podaje się w os./km².

obszar, na którym występuje duże zagęszczenie miast, osiedli i zakładów produkcyjnych. Aglomeracja może być:

• monocentryczna, np. warszawska,
• policentryczna (konurbacja), np.górnośląska,
• megalopolis, np. północno-wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych.

rodzaj przemysłu, którego historia sięga XVIII w. Do przemysłu tradycyjnego zalicza się działy, które wytwarzają produkty niewymagające stosowania najnowszych osiągnięć  naukowo-technicznych. Przykłady:

• górnictwo,
• hutnictwo,
• przetwórstwo ropy naftowej,
• produkcja maszyn i udządzeń,
• produkcja artykułów spożywczych,
• produkcja włókien i odzieży.

długość wszystkich dróg, np. kołowych, kolejowych, przypadająca na jednostkę powierzchni.
Najczęściej podaje się ją w km/100 km².

rozprzestrzenianie się choroby na wielu kontynentach w tym samym czasie. Rozprzestrzeniająca się choroba charakteryzuje się:

• wysoką zaraźliwością, głównie drogą kropelkową – dużo osób zapada na chorobę,
• niską śmiertelnością – stosunkowo mało osób umiera wskutek tej choroby.

Przykłady:

• pandemia dżumy (czarnej śmierci) w XIV w.,
• pandemia grypy (zwanej hiszpanką) w latach 1918–1919,
• AIDS (zespół nabytego zaniku odporności) wskutek zakażenia wirusem HIV – od 1981 r. do dziś.

inaczej żegluga śródlądowa. Rodzaj transportu, który odbywa się po:

• rzekach,
• jeziorach,
• kanałach śródlądowych.

rodzaj transportu, który polega na przesyłaniu na duże odległości:

• towarów masowych, np. ropy naftowej, gazu, wody → za pomocą ropociągów, gazociągów, wodociągów,
• energii elektrycznej → za pomocą sieci energetycznej.

rodzaj gospodarki, w której:

• powszechna jest własność prywatna,
• działa swobodny obrót towarami/usługami,
• ceny towarów/usług są ustalane przez rynek – zależą od popytu (zapotrzebowania) i podaży (ilości dóbr dostępnych na rynku),
• władze państwowe nie ingeruję w działalność rynkową – podmioty gospodarcze (np. firmy, instytucje) decydują, co będą robić i w jaki sposób,
• istnieje wolność konkurencji – przedsiębiorstwa, które produkują to samo/świadczą te same usługi, rywalizują o klienta.

Gospodarka rynkowa jest przeciwieństwem gospodarki centralnie sterowanej, gdzie władza państwowa decyduje o rozwoju gospodarki, co ma być wytwarzane, w jakich ilościach i jakie mają być ceny towarów i usług.

Obecnie nigdzie na świecie nie działa modelowa gospodarka rynkowa, ponieważ władze państw szczegółowo regulują działanie tych działów gospodarki, które są najważniejsze dla bezpieczeństwa państwa, np. energetyki i ochrony zdrowia.