Samodzielna nauka – jak nauczyć się angielskiego w domu

Wielu rzeczy w życiu możemy nauczyć się zupełnie sami, bez pomocy nauczycieli, doradców, podręczników ani instrukcji – tak jest na przykład, gdy uczymy się chodzić, jeździć na rowerze albo pływać. Oczywiście bardzo często ktoś nam pomaga na początku (tłumaczy co, gdzie i jak, albo podtrzymuje, gdy możemy upaść), ale ostatecznie robotę musimy wykonać zupełnie sami. Podsumowując – bardzo wiele umiejętności nabywamy zupełnie samodzielnie, ale na początku bardzo dobrze, jeśli towarzyszy nam nauczyciel (albo – jeśli wolisz – mentor, edukator, instruktor, belfer 😉).

Na początku warto pomyśleć o rzeczach, których w życiu nauczyliśmy się zupełnie sami. Ja np. sama nauczyłam się grać na gitarze. Macie taką umiejętność? To może być cokolwiek – wkręcanie śrubek, zaszywanie dziury w skarpecie albo zaprojektowanie pokoju dla lalek. Pamiętasz, jakie uczucia ci wtedy towarzyszą? Na pewno na początku są to ciekawość i ekscytacja, a także motywacja i chęć osiągnięcia wyznaczonego celu. Dobrze jest też zwizualizować ten konkretny cel. Oznacza to, że musisz wyobrazić sobie, jak będziesz się czuć, wyglądać, co będziesz myśleć i jak się zachowywać, gdy ten cel osiągniesz. Ja, gdy zamykałam oczy, zawsze widziałam siebie z gitarą przy ognisku na wycieczkach klasowych. I rzeczywiście tak się stało!
Po co o tym wszystkim piszę? Bo podobnie jest z samodzielną nauką angielskiego. Na początku trzeba odpowiedzieć sobie na pytania: po co chcę się nauczyć angielskiego, do czego jest mi potrzebny, co chcę osiągnąć, co mi to da, a przede wszystkim – czy umiejętność posługiwania się angielskim to dla mnie marzenie, czy cel? Marzenia to często beztroskie myśli, nasze wyobrażenia, prośby i pragnienia, które są zazwyczaj bardzo przyjemne, nierealne i beztroskie, bo przenoszą nas w inny wymiar. Ale aby coś osiągnąć, musimy zamienić je w cele i zacząć działać! A realizacja celu to (nie)stety ciężka, konkretna praca wymagająca dobrego planu i silnej motywacji wewnętrznej!

Choć ciężko w to uwierzyć, wiele sukcesów miało swój początek na białej kartce papieru. Wyznaczenie kolejnych kroków, harmonogramu oraz wewnętrzna motywacja to coś, co może zaprowadzić nas na szczyt. Ale czy potrafisz zacząć?
Kiedy uczyłam się grać na gitarze, najpierw kupiłam dobre podręczniki z rozpisanymi chwytami, śpiewniki gitarowe oraz notatnik i kolorowe karteczki. To dobry początek! Podobnie można zrobić z materiałami do samodzielnej nauki angielskiego. Rozejrzyj się wokół siebie i zajrzyj na półki z książkami. Czy możesz wykorzystać materiały, które już masz? Może to podręcznik angielskiego ze szkoły albo jakieś repetytorium, które czeka na swoją kolej? Koniecznie wykorzystaj kolorowe karteczki samoprzylepne, neonowe markery i swój ulubiony notatnik z jednorożcem 😉.
Myślę, że to także dobry moment, aby rozgraniczyć dwie kwestie dotyczące nauki angielskiego w domu. Możesz być przecież osobą, która uczy się zupełnie od zera i jakimś cudem nigdy nie miała styczności z nauką angielskiego, a możesz też być „wiecznym początkującym” (po angielsku to tzw. false beginner), czyli uczniem, który ma jakieś podstawy, chodzi na kilka lekcji angielskiego tygodniowo w szkole, ale i tak czuje, że stoi w miejscu i zupełnie się nie rozwija… Trafiłam? To właśnie ty?

Samodzielna nauka angielskiego w domu będzie efektywna, jeśli weźmiesz do serca następujące rzeczy:

• Ucz się dla siebie, nie dla testów, wyników i ocen! Jeśli masz angielski w szkole – nie marnuj tego czasu! Wynieś ze sobą jak najwięcej z lekcji – nawet jeśli będą to pojedyncze słówka, poprawna wymowa czy jedna zasada gramatyczna. W domu będziesz mógł (mogła) do tego wrócić – wszystko powtórzyć i poćwiczyć samodzielnie, we własnym tempie, na własnych materiałach.

• Nie zrażaj się! Pech do nauczyciela, brak motywacji, nudne książki, czasami myślisz, że nie masz talentu, ktoś cię zmusza… Ucz się na własnych warunkach, ze swoim konkretnym celem w tle!

• Znajdź kompana do wspólnej nauki, wspierania się i… odpytywania! W grupie raźniej i przyjemniej, wzajemne motywowanie się daje bardzo dużo w procesie uczenia się. Z natury jesteśmy leniwi, czasami potrzebny jest „bat”, który zmusi nas do roboty. I niekoniecznie musi nim być nauczyciel w szkole albo jedynka w dzienniku 😉.

• Pamiętaj, że każdy z nas uczy się inaczej – jedni lubią uczyć się w ciszy i w samotności, a inni wolą mieć towarzystwo. Jedni powtarzają na głos, obwieszają kolorowymi karteczkami ze słownictwem cały dom, a drudzy uwielbiają tłumaczyć materiał innym.

  Jedno jest jednak pewne: powtarzaj, powtarzaj, i jeszcze raz powtarzaj!

Totalne zanurzenie

Nawet jeśli nie potrafisz pływać, nie bój się zanurzyć w języku – otaczaj się angielskim, gdzie tylko możesz. Mam na to parę pomysłów:

• w telefonie/komputerze zmień język polski na angielski. Nawigowanie nie stanie się raczej trudniejsze, a na pewno opatrzysz się ze słowami, których wkrótce użyjesz w praktyce;

• oglądaj filmy i seriale po angielsku (z napisami po angielsku, napisy polskie mogą rozpraszać!). Filmiki na You Tube – np. vlogi czy tutoriale (ktoś mówi i pokazuje, co robi, np. jak upiec serowe muffinki) – to świetna rozrywka i możliwość nauczenia się czegoś nowego. Na początek polecam filmiki/bajki dla dzieci – nie trzeba od razu sięgać po bardzo poważne, naukowe materiały. Takie krótkie historyjki super się sprawdzają i dają dużo frajdy (przetestowane na własnej skórze – mój ulubiony bohater-kompan do samodzielnej nauki angielskiego to Ciekawski George, znajdziecie go na kanale YT „Curious George Official”);

• śpiewaj po angielsku. Nie znasz słów piosenki? Wyszukaj teledysk ze słowami albo zajrzyj na strony tekstowo.pl lub lyricstraining.com);

• graj w gry. Lubisz gry komputerowe? Pewnie doskonale znasz zasób słownictwa pojawiający się w nich – spokojnie możesz go używać w realu;

• poczytaj po angielsku! Nie musi to być od razu powieść albo „New York Times” – na rynku wydawniczym istnieją tzw. readersy – są to uproszczone książki ze słowniczkiem najtrudniejszych słów (dobrym pomysłem jest zacząć od książki, którą już przeczytaliśmy po polsku, znamy ją, więc będziemy czuć się pewniej podczas czytania po angielsku);

• wyjedź na obóz językowy lub „camp” młodzieżowy – jeśli nie stać cię na wyjazd, poszukaj działań organizowanych przez organizacje wolontariackie (np. stowarzyszenie Semper Avanti – semperavanti.org). Pobyt w miejscu, gdzie niezbędne jest posługiwanie się angielskim – rozmowy na co dzień, zadania do wykonania, opieka nad dziećmi – to najlepsza, życiowa szkoła praktycznej nauki języka. Im więcej kontaktu z naturalnym językiem, tym lepiej. Rób to, co lubisz! Skuteczna nauka to taka, która sprawia przyjemność i satysfakcję;

• obklej swoje otoczenie karteczkami samoprzylepnymi z angielskimi słowami. Zerkanie na nie to rewelacyjny sposób zapamiętywania. Umieść je w miejscach, w których często przebywasz (np. w kuchni), lub na przedmiotach, z których często korzystasz (np. na kosmetykach). Może twoi domownicy też się przy okazji czegoś nauczą?;

• zapisuj i notuj. Przy notowaniu np. nowych słówek używaj kolorów – nasz mózg bardzo lubi takie urozmaicenie. Zrób sobie samouczek angielskiego: po jednej stronie w zeszycie zapisz wszystko po angielsku, po drugiej stronie umieść polskie tłumaczenie.

Internet to kopalnia aplikacji, programów i portali. Posługiwanie się językiem to przede wszystkim swobodna komunikacja. Język produkujemy (mówimy i piszemy) oraz odbieramy biernie (czytamy i słuchamy) – dlatego warto szukać takich miejsc i narzędzi w sieci, które pomogą nam ćwiczyć wszystkie te umiejętności. Należy jednak zwrócić uwagę, aby narzędzia te oferowały możliwość sprawdzenia rozwiązań, czyli zawierały klucz z poprawnymi odpowiedziami.
Warto też zwrócić uwagę na autorstwo – kto podpisuje się pod danym rozwiązaniem zadania.

Mówienie, wymowa i komunikacja – jak uczyć się samodzielnie?

• Weź korepetycje online – zajrzyj do aplikacji Cambly albo Speaky, gdzie możesz nawiązać kontakt z native speakerami z całego świata i umówić się z nimi na spotkanie. Często pierwszy kontakt jest bezpłatny i niezobowiązujący, można zmieniać osoby, z którymi się spotykamy.

• Nauka słówek angielskich z wymową? Potrzebujesz słownictwa angielskiego z podziałem na konkretne tematy? Zajrzyj na platformę dlaucznia.pl – znajdziesz tam tematy maturalne wraz z fiszkami i quizami, które pomogą sprawdzić twoją pamięć.

Pisanie – dobre materiały do nauki angielskiego:

• Jak sprawdzić, czy to, co napisaliśmy, jest poprawne? Grammarly to usługa sprawdzania pisowni i gramatyki języka angielskiego, można ją zainstalować jako aplikację – rozszerzenie do przeglądarki. Nie tylko wskazuje błędy, lecz także proponuje sposób ich poprawienia (można to zrobić za pomocą jednego kliknięcia!).

• Jeśli chcesz pisać poprawnie, zgodzie z zasadami gramatyki – koniecznie zajrzyj na portal dlaucznia.pl, w którym znajdziesz gramatykę z zakresu szkoły średniej w pigułce.

Czytanie – samodzielna nauka angielskiego:

• Dreamreader to interaktywna strona do ćwiczenia umiejętności czytania ze zrozumieniem, podzielona na 5 podstron: Easy, Interesting, Fun, Practical i Academic English. Wydarzenia ze świata, współczesne zagadnienia, wyszukiwarka tematów. Każdej czytance towarzyszy nagranie, interaktywny quiz oraz klucz odpowiedzi.

Słuchanie – nauka online:

• Aplikacja 6 Minute English prosto od BBC lub Listen a minute to zbiór „słuchanek” na współczesne tematy na różnych poziomach zaawansowania, z wyszczególnieniem słownictwa, transkrypcją nagrania oraz pytaniami do dyskusji. Można ściągnąć audio lub podcast na dysk komputera lub używać aplikacji w telefonie komórkowym.

Mam nadzieję, że z powyższymi wskazówkami i pomysłami samodzielna nauka angielskiego w domu okaże się ciekawym wyzwaniem i interesującą podróżą do osiągnięcia celu. Pamiętaj, że wsparcie nauczyciela jest zawsze w cenie, jednak ćwiczyć, powtarzać i systematyzować język angielski można, a nawet trzeba, samodzielnie!